HASAN SEZAİ DERGAHI (Edirne Evliyaları)
İslam alimlerinden ve evliya büyüklerindendir. Adı Hasan Bin Ali, mahlası Sezai’dir. Aynı zamanda, Gülşeni tarikatının ikinci şeyh olup mutasavvuflarındandır. Mektubat adlı eseriyle tanınmıştır. Hasan Sezai, yaşadığı çağda Osmanlı hakimiyetinde bulunan Mora yarımadasının Gördes kasabası eşrafından Kurt Beyzade Hüseyin torunu ve Ali Bey’in oğludur. 1699 yılında Gördes’te doğmuştur.
Halveti tarikatının (Gülşeni-Sezai) koluna bağlı olan dergah, Şah Melek Bey tarafından H.892/ M.1486 yılında camisi ile birlikte inşa edilmiştir. Cami, türbe, şadırvan, çeşmesi ve haziresi ulaşmıştır. Bu yapılar doğu, kuzey ve güney yönlerinden bahçe duvarı ile çevrili bir avlu içerisinde yer almaktadır. Dergahın bulunduğu avluya giriş avlu duvarının batı kenarındaki iki türbenin (Hasan Sezai, La’li Fenai ve Aşık Efendi türbeleri) ortasında kalan bir kapıyla sağlanmaktadır.
Düşey dikdörtgen planlı, mermer söveli ve kemerli kapı açıklığının üzerinde yatay dikdörtgen formlu H. 1151/M. 1738 tarihli onarım kitabesi bulunmaktadır. İki basamakla ulaşılan kapının kemer köşelerinde birer gülbezek (İslam ve gotik yapılarında çember biçiminde düzenlenmiş, gülü andıran süsleme, gülçe.) motifi yer alır. Bunlardan güneydeki Hasan Sezai’ye, kuzeydeki ise tekke şeyhlerinden La’li Fenai Efendi ve Aşık Efendi’ye aittir.
Eskiden bir sebzeci dükkanı olduğu bilinen yapı, Hasan Sezai Efendi’nin vasiyeti üzerine 1738 yılında türbeye dönüştürülmüştür. Kareye yakın dikdörtgen planlı ve planlı düzgün kesme taştan inşa edilen yapının üzeri pandantifli kubbeyle örtülüdür. Türbenin doğu cephesinde dikdörtgen biçimli bir pencere ve sağında kapı bulunmaktadır. Kapı sövelidir. Kemerin kilit taşında çarkıfelek motifi, kemer köşelerinde ise gül dalından oluşan süslemeler bulunur. Kapının hemen üzerinde kare formlu mermer levha üzerinde Hasan Sezai’nin tuğrası bulunmaktadır. Türbenin güney duvarı ortasında yarım daire formlu mihrap nişi ile bunun hemen doğusunda dikdörtgen kesitli ve yuvarlak kemerli bir dolap nişi bulunmaktadır. Türbenin iç duvar yüzeyleri ve kubbe tamamen sıvalı ve boyalıdır.